Bijna iedereen heeft er wel ooit last van, van tandvlees dat gaat bloeden tijdens het tandenpoetsen. In de meeste gevallen is dit niet pijnlijk en ontdek je het pas als je je mond gaat spoelen of tandpasta uitspuugt, maar het is wel een duidelijk teken dat het tandvlees niet helemaal gezond is. Meestal is er sprake van gingivitis, een ontsteking aan de oppervlakte of aan de rand van het tandvlees. Maar dit hoeft niet altijd zo te zijn. Soms gaat de ontsteking verder dan de oppervlakte en zit deze in het kaakbot. Deze vorm van tandvleesontsteking wordt parodontitis genoemd. In deze blog leggen we de verschillen tussen beide uit en vertellen we wat je kunt doen om gingivitis en/of parodontitis te genezen en te voorkomen.
Onze mond heeft een aantal functies en één daarvan is als ingang dienen voor het voedsel dat we in ons lichaam nodig hebben om te kunnen leven. In de mond wordt een begin gemaakt met het kleinmaken van het voedsel, zodat het doorgeslikt kan worden. Hiervoor hebben we 32 tanden en kiezen; 16 in de bovenkaak en 16 in de onderkaak. Deze tanden en kiezen liggen stevig geworteld in het kaakbot, met daaromheen liggend tandvlees, de gingiva, dat de kaak en de tanden en kiezen beschermt tegen het ontelbare aantal bacteriën dat in onze mond aanwezig is.
Tandplak
Over het algemeen zijn deze bacteriën zeer nuttig en helpen ze bij de vertering van ons eten, maar ze hebben ook de neiging om zich vast te hechten (te gaan plakken) aan het gebit. Zo’n laagje bacteriën wordt tandplak genoemd. Door goed te poetsen, kun je tandplak weer verwijderen, maar in veel gevallen lukt dat helaas niet helemaal. Blijft er tandplak achter, dan verhardt dit en verandert het in tandsteen. Tandplak kan ook zorgen voor een ontsteking aan de rand van het tandvlees. De bacteriën, die giftige stoffen produceren, hopen zich dan op in de smalle spleet tussen de gebitselementen en het tandvlees, pockets genoemd. Bij gezond tandvlees is een pocket maximaal drie millimeter diep, maar gaan de bacteriën hierin ontsteken dan wordt de pocket steeds dieper. Dit komt omdat het tandvlees opzwelt. En hoe dieper de pocket, hoe moeilijker het reinigen wordt en hoe meer bacteriën zich ophopen. Uiteindelijk raakt zo het kaakbot ontstoken. Dit kaakbot kan hierdoor afgebroken worden, waardoor tanden en kiezen los komen te staan.
Een goede mondhygiëne, dat wil zeggen dagelijks meerdere keren goed poetsen, flossen en/of stoken en rageren, kan voorkomen dat er gingivitis ontstaat. Niet alleen poetsen is dus belangrijk, want ook de ruimtes tussen de tanden en kiezen moeten goed worden schoongemaakt. Het is wel belangrijk om op de juiste manier te poetsen. Met een zachte borstel, schuin gezet op het tandvlees en met een tandpasta die het tandvlees versterkt. Maak voor de juiste poetstips een afspraak met een mondhygiënist. Hij of zij kan je precies vertellen wat voor jouw gebit de beste manier is om het schoon te houden en met welke materialen je dit moet doen.
Parodontitis
Soms gaat gingivitis langzaam over in parodontitis. Vaak merk je hier echter niet zoveel van, behalve dan de klachten die al bij gingivitis horen. Parodontitis geeft over het algemeen geen pijnklachten en pas als parodontitis in een vergevorderd stadium is, merk je dat er iets mis is. Zo kunnen tanden en kiezen los gaan staan en kan het tandvlees zich gaan terugtrekken. Dat laatste is niet alleen heel ongezond, het is ook nog eens heel lelijk. Komen wortels gedeeltelijk bloot te liggen door het teruggetrokken tandvlees dan worden tanden en kiezen gevoelig voor warm en koud en vaak ook voor zoet en zuur. Ook kan het tandenpoetsen pijnlijk zijn.
Heb je eenmaal parodontitis dan kom je daar niet zomaar meer vanaf. Een tijdige behandeling kan echter wel voorkomen dat tanden en kiezen gaan uitvallen. De behandeling van parodontitis vindt plaats bij de tandarts en bij de mondhygiënist. Die tandplak en tandsteen zullen verwijderen uit de diepe pockets. Daarnaast moet er dagelijks een goede mondhygiëne worden uitgevoerd. Soms zit de tandplak zo diep in de pockets dat er een operatie nodig is om het te verwijderen. Deze operatie – een flapoperatie – wordt uitgevoerd door een parodontoloog. Dit is een specialist op het gebied van ontstekingen van het tandvlees.
Er zijn mensen die gevoeliger zijn voor het krijgen van gingivitis en parodontitis. Zo zijn rokers vatbaarder. Dit komt omdat nicotine een effect heeft op de afweer van het lichaam tegen bacteriën. Daarnaast is het hebben van diabetes een trigger, maar ook zwangerschap en het gebruik van medicijnen kunnen dit zijn.
Tot slot
Heb je last van bloedend tandvlees? Neem dan meteen maatregelen om erger te voorkomen. Vraag je tandarts of mondhygiënist om advies. Heb je vragen over medicatie, stel deze dan aan je apotheker.
