Klachten als een regelmatig verstopte neus, een steeds terugkerend verkouden gevoel en een verminderde reuk en smaak, kunnen veroorzaakt worden door de aanwezigheid van neuspoliepen. Een poliep (polyposis) is een goedaardige zwelling van het slijmvlies in dit geval van de neus (nasi). Poliepen kunnen op verschillende plaatsen in het lichaam voorkomen, waaronder in de darmen, de baarmoeder en in de slokdarm.
Neuspoliepen zitten meestal in de bijholten van de neus. Om duidelijk te maken waar dit precies is, is het goed om eerst te beschrijven hoe een neus eigenlijk is opgebouwd. De neus is een orgaan, wat betekent dat het voor het lichaam een specifieke functie heeft. De neus speelt een belangrijke rol bij het filteren en verwarmen van lucht tijdens de ademhaling, hij zorgt ervoor dat we kunnen ruiken en maakt dat we klanken vormen tijdens het praten. Iedere neus bestaat uit twee delen: de uitwendige neus, dat deel dat zichtbaar is in het gezicht en de neusholte.
Het reukslijmvlies
Een neus zit best ingewikkeld in elkaar. Zo bestaat alleen al het uitwendige gedeelte uit vier verschillende botten; het neusbeen, het neuskraakbeen, de neusvleugels en het neustussenschot. De neusholte wordt gescheiden door het neustussenschot en aan beide kanten zitten drie met slijmvlies beklede geplooide botplaten; de neusschelpen. Hierdoor wordt het oppervlak van de binnenkant van de neus sterk vergroot. Dit is nodig om ingeademde lucht op temperatuur te brengen, voordat het in de longen terechtkomt. Daarnaast zorgen die plooien voor ‘turbulentie’ in de neus, wat ruiken mogelijk maakt. Geurmoleculen uit de lucht wervelen zo langs het reukslijmvlies dat aan beide kanten boven in de neus zit en dat slechts een halve vierkante centimeter groot is. Reuksignalen gaan als prikkel naar de hersenen en die bepalen vervolgens in een fractie van een seconde of de geur bekend is en of er eventueel actie ondernomen moet worden.
Het mooie van de neus is, dat hij zichzelf reinigt. Gebeurde dit niet, dan zouden allerlei stoffen, zoals bacteriën en koolstof, gemakkelijk in ons lichaam terechtkomen. Via het slijmvlies en de aanwezige trilhaartjes in de neus, wordt 95% van deze stoffen afgevoerd richting de keelholte. Hier worden ze doorgeslikt waarna ze in de maag door het maagzuur onschadelijk worden gemaakt.
Naast eerder genoemde functies, speelt de neus ook een zeer belangrijke rol bij smaak. Als je niet goed kunt ruiken, kun je ook niet goed proeven. Dit komt omdat de smaakpapillen op de tong samenwerken met geur. Als het reukslijmvlies niet goed werkt, heeft eten weinig tot geen smaak en dit kan consequenties hebben voor onder meer het gewicht. De hersenen krijgen geen goede signalen meer over of iemand genoeg gegeten heeft of niet.
Een vol gevoel in het hoofd
Neuspoliepen zijn dus goedaardige gezwellen van het neusslijmvlies. Ze zien eruit als slijmvlieszakjes en zakken door hun gewicht in de neusholte. Hierdoor wordt de doorgang in de neusholte kleiner. Neuspoliepen zie je het vaakst bij mensen tussen de 30 en de 40 jaar; zo’n 4% van de volwassenen in deze leeftijdscategorie heeft er last van. Neuspoliepen geven klachten, zoals neusverstopping, verkoudheid en een verminderde reuk dus verminderde smaak. Ook kan er hoofdpijn optreden of het gevoel ‘vol te zitten’ in het hoofd. De oorzaak van het ontstaan van neuspoliepen is nog steeds onbekend, maar er wordt wel gedacht dat mensen met een chronische ontsteking van het neusslijmvlies, mensen met astma en mensen die aanleg hebben voor een inhalatieallergie of overreactie van het neusslijmvlies, vaker neuspoliepen ontwikkelen. Opvallend is dat als er neuspoliepen ontstaan dit altijd aan beide kanten van de neusholte gebeurt.
Een operatie
Helaas is er niet zo heel veel te doen aan het voorkomen van neuspoliepen. Ze kunnen gelukkig wel behandeld worden. Als de poliepen door een KNO-arts zijn geconstateerd, zal hij of zij eerst proberen met medicijnen, als een ontstekingsremmer of antibiotica, de poliepen de verkleinen. Daarnaast zal altijd een neusspoeling worden voorgeschreven. Helpt dit niet om de klachten te verminderen dan kan een operatie overwogen worden. Deze operatie, waarmee met een endoscoop (camera) de neuspoliepen in beeld worden gebracht waarna ze worden weggezogen, is een eenvoudige ingreep die echter wel onder volledige narcose moet worden uitgevoerd. Omdat de neus een sterk doorbloed gebied is, is de kans op een stevige bloeding groot en moet men vaak ook na de operatie nog enige tijd in het ziekenhuis blijven.
