De meeste mensen hebben er nog nooit van gehoord, van oorsteentjes en weten pas van het bestaan ervan als er hinderlijke klachten ervaren worden die deze oorsteentjes kunnen veroorzaken. Klachten van duizeligheid die optreden bij bepaalde bewegingen, zoals bukken, omhoog kijken, gaan liggen en omdraaien in bed.
Nu zijn oorsteentjes beslist niet de enige oorzaak van duizeligheid. Ook een lage bloeddruk, de ziekte van Ménière, migraine of een ontsteking van het evenwichtsorgaan, kunnen duizeligheid veroorzaken, maar in deze blog willen we het specifiek hebben over BPPD over benigne (goedaardige) paroxismale positieduizeligheid, met als vermoedelijke oorzaak dus losliggende oorsteentjes.
Tekst gaat verder onder de video
Het evenwichtsorgaan
Je duizelig voelen, ontstaat in ons evenwichtsorgaan dat ligt in het binnenoor. Het evenwichtsorgaan is een heel erg kwetsbaar orgaan en ligt daarom verstopt achter het stevigste bot dat er in ons lichaam aanwezig is: het rotsbeen.
Het evenwichtsorgaan bestaat uit twee delen:
- Drie halfcirkelvormige kanalen die loodrecht op elkaar staan, met daarin een vloeistof – endolymfe – die gaat stromen als het hoofd beweegt (draait), waarna via haartjes de zintuigcellen hier aanwezig de beweging doorgeven aan de hersenen.
- Twee otolietorganen. Otolietorganen bestaan uit twee zakjes, genaamd utriculus en sacculus, met daarin ook weer vloeistof en zintuigcellen. Boven op deze zintuigcellen liggen de oorsteentjes. Zij bestaan uit kalkzouten en zijn gevoelig voor drukverandering. Anders dan bij de halfcirkelvormige kanalen zijn otolietorganen niet gevoelig voor draaibewegingen, maar voor bewegingen van boven naar beneden (zoals in een lift) en van voor naar achter (zoals in een auto) en vice versa, voor een lineaire beweging dus. Ook zorgen ze voor een goed stand van het hoofd in de ruimte.
Losraken
Oorsteentjes kunnen losraken. Dit kan bijvoorbeeld door het doormaken van een oorontsteking, of door een ontsteking van het evenwichtsorgaan, maar in de meeste gevallen gebeurt het ‘gewoon’ en is er geen specifieke oorzaak aan te wijzen. Losgeraakte oorsteentjes veranderen de evenwichtssignalen naar de hersenen. Dit komt omdat ze op de verkeerde plek in het middenoor terechtkomen; in de halfcirkelvormige kanaaltjes. Hier gaan ze irriteren en de verkeerde signalen afgeven op het moment dat er een beweging met het hoofd wordt gemaakt. Het resultaat is een kortstondig moment – meestal minder dan een minuut - van hevige duizeligheid, die vaak gepaard gaat met misselijkheid.
Brand-Barshoff
Meestal verdwijnen de klachten van duizeligheid vanzelf binnen een aantal maanden, maar omdat deze klachten van duizeligheid bijzonder heftig en vervelend zijn, is het verstandig niet af te wachten, maar stappen te ondernemen om de klachten te verminderen. Dit is mogelijk door het aanleren van een speciale ‘valoefening’; de Brandt-Barshoff oefening. Deze oefening waarbij je jezelf op de zij moet laten vallen, kan aangeleerd worden bij een fysiotherapeut gespecialiseerd in BPPD. Het is niet verstandig om zonder begeleiding met deze oefening aan de gang te gaan. Naast het aanleren van de oefening kan de fysiotherapeut ook een speciale manoeuvre uitvoeren: de Epley manoeuvre, die kan helpen de oorsteentjes uit de cirkelvormige kanalen te laten ‘vallen’, zodat ze niet meer voor een verstoring zorgen.
Meestal verdwijnen de klachten al na enkele behandelingen. Helaas hebben oorsteentjes wel de neiging om af en toe ‘terug te schieten ‘. Veel mensen met draaiduizeligheid ervaren dan ook meerdere periodes van klachten gedurende hun leven.
