Een van de onderwerpen waar maar weinig over gesproken wordt, maar waar heel veel mensen af en toe of zelfs regelmatig last van hebben, is een slechte adem. Degene met een slechte adem, wat ook halitose, malodeur of foetor ex ore genoemd wordt, heeft vaak zelf niet door dat hij of zij uit de mond ruikt en als men zich hier wel van bewust is, brengt het vaak een gevoel van schaamte en onzekerheid. Het blijkt dat mensen die een mondgeur ruiken, dit niet gemakkelijk durven te zeggen. Er rust nog steeds een taboe op halitose en dat is jammer, want in vrijwel alle gevallen is er iets aan te doen.
Tekst gaat verder onder de video
Eigenlijk heeft iedereen wel eens last van een slechte adem. Vaak is dit in de ochtend na het slapen, omdat er ’s nachts minder speeksel aangemaakt wordt. Hierdoor krijgen bacteriën in de mond de kans om stoffen te produceren die onaangenaam ruiken. Maar ook het drinken van koffie of het eten van knoflook of bepaalde specerijen kan een onaangename geur veroorzaken. In deze gevallen helpt het meestal om de tanden en de tong goed te poetsen en water te drinken.
Heeft iemand chronisch last van een slechte adem, en dit komt voor bij 2% van de bevolking, dan spelen er andere oorzaken een rol. Soms is er sprake van een ontsteking in de mond, bijvoorbeeld van het tandvlees, van een poliep in de neus of van een slechte mondhygiëne, waardoor er bacteriën achterblijven in de mond. Of soms is een niet goed sluitend sluitspiertje tussen de slokdarm en de maag, waardoor lucht uit de maag kan ontsnappen een reden tot mondgeur. Ook kan een verstopping of gasvorming in de darmen een oorzaak zijn. Als we eten dan komt er bij het verteren ervan gas vrij. Dit is een natuurlijk proces. Als door een verstopping ontlasting langer in de darm blijft dan kan dit gaan gisten, waardoor weer extra gas vrijkomt. Dit gas wordt via de darmwand in de bloedbaan opgenomen en vervolgens via de longen uitgeademd.
Naast al deze oorzaken zijn ook roken en alcohol veroorzakers van een slechte adem.
Wat is er te doen aan een slechte adem?
Als tandenpoetsen, flossen en eventueel spoelen met mondwater niet helpen dan is het verstandig om een bezoek aan de tandarts te brengen, want in 90% van de gevallen van halitose is de oorzaak in de mond te vinden. Meestal ligt deze oorzaak op de tong in de vorm van tongplaque. Dit is een witgeel laagje dat helemaal achter op de tong ligt. In tongplaque bevinden zich eiwitten die door bacteriën worden afgebroken in zwavelhoudende gassen, die op hun beurt de nare geur verspreiden. Meestal helpt het om twee keer per dag de achtertong goed schoon te maken met een tongschraper en te gorgelen met een spoelmiddel met zinklactaat. Steek hiervoor de tong wel goed uit zodat het spoelmiddel ook echt in aanraking komt met de achterkant van de tong.
Maar ook ontstoken tandvlees (gingivitis) kan de veroorzaker zijn van een slechte adem. Tandvlees raakt ontstoken door de opstapeling van bacteriën die zich blijven vermenigvuldigen, in de ruimte tussen de tanden en het tandvlees, ook wel pockets genoemd. De bacteriën produceren een zwavelgeur die erg onaangenaam ruikt. Een mondhygiënist kan de mond goed schoonmaken en poetsadvies geven waardoor de ontstekingen kunnen verdwijnen.
Daarnaast kan een droge monde, xerostomie genoemd, ook leiden tot halitose. Een droge mond wordt over het algemeen veroorzaakt door een verminderde speekselproductie. Dit ontstaat soms als bijwerking bij het gebruik van bepaalde medicijnen. Ook kan leeftijd een rol spelen. Eet bij een verminderde speekselproductie zoveel mogelijk voedsel waarop goed gekauwd moet worden. Dit bevordert de aanmaak van speeksel. Als dat nodig is, kan de huisarts speekselvervangers voorschrijven.
Tips ter voorkoming van een slechte adem
- Poets twee keer per dag de tanden met een fluoridetandpasta
- Flos, raag of gebruik een keer per dag een tandenstoker om de ruimte tussen tanden en kiezen schoon te maken
- Gebruik een keer per dag een tongschraper
- Drink na het opstaan direct een glas water om de speekselproductie op gang te brengen
- Drink dagelijks anderhalf tot twee liter water
- Ga twee keer per jaar naar de mondhygiënist en laat het hele gebit goed reinigen.
