Alle mannen zijn in het bezit van een prostaat, een klier die vlak onder de uitgang van de blaas om de plasbuis heen ligt en die ongeveer de afmeting van een walnoot heeft. Zijn functie is het vervoeren van zaadcellen. Bij een zaadlozing komen de zaadcellen via prostaatvocht naar buiten en dit vocht zorgt ervoor dat zaadcellen lang genoeg blijven leven om hun plaats van bestemming; een eicel, te bereiken.
De prostaat is al vanaf de geboorte aanwezig, zij het heel klein en vanaf de puberteit begint hij, onder invloed van het hormoon testosteron, te groeien. Deze groei gaat een leven lang door, maar waarom dit is, is niet bekend. Bij veel mannen leidt deze steeds groter wordende prostaat, vaak na hun 50ste, tot prostaatklachten, door velen oneerbiedig ‘de oude mannenkwaal’ genoemd. Meestal zijn dit plasklachten, zoals het niet meer krachtig kunnen uitplassen en vaak aandrang hebben. De klachten ontstaan omdat de prostaat om de plasbuis heen ligt en de doorgang door de groei vernauwt. Andere veelgehoorde klachten zijn een plotselinge aandrang, nadruppelen of tussentijds druppelen en ’s nachts uit bed moeten om te moeten plassen (nycturie).
Soms lijkt het of je als man maar gewoon moet accepteren dat je prostaatklachten hebt; het hoort er nu eenmaal bij. Maar er zijn wel mogelijkheden om de klachten enigszins te verlichten. Daarvoor is het wel verstandig om te laten vaststellen wat de reden van de klachten precies is. Dit kun je bij de huisarts laten doen. Deze zal een PSA-waarde test (Prostaat Specifiek Antigeen) laten doen en via een rectaal toucher (via de anus) voelen of de prostaat vergroot en/of eventueel verhard is. Is dat laatste het geval dan volgt altijd een doorverwijzing naar een uroloog, omdat dit kan wijzen op prostaatkanker.
Is een goedaardige prostaatvergroting - met de mooie term Benigne Prostaat Hyperplasie, oftewel BPH - vastgesteld, dan hoef je hier niet mee te leren leven, er is wel degelijk wat aan te doen.
Wat te doen tegen BPH, ofwel prostaatvergroting
Genoeg bewegen
Als eerste is het belangrijk om genoeg te bewegen. Dit vermindert stress, een van de factoren die zorgt voor een verhoogde spierspanning in onder meer de prostaat en de blaas.
Geestelijke ontspanning
Naast ontspannen door bewegen is een ontspannen geest zeer bevorderlijk voor een vermindering van prostaatklachten. Kies bijvoorbeeld voor mindfulness, Yoga of Tai-Chi.
Neem de tijd voor toiletgang
Neem als je naar het toilet gaat, uitgebreid de tijd om te plassen. Doe dit zittend en plas rustig helemaal uit. Blader bijvoorbeeld door een boek of tijdschrift om je gedachten even op iets anders dan op het plassen te richten.
Drink voldoende maar niet voor het naar bed gaan
Drink geen grote hoeveelheden vocht voor het naar bed gaan en zeker geen cafeïne houdende dranken of alcohol. Drink door de dag heen echter wel voldoende.
Medicijnen of een operatie
Naast al deze tips voor zelfhulp, zijn er ook medicijnen voor te schrijven die of de blaashals wat ontspannen (alfa-blokkers) of die ervoor zorgen dat de prostaat kleiner wordt (5-alfa-reductaseremmers). Hebben deze medicijnen geen of niet voldoende effect, dan kan een prostaatoperatie (TURP - TransUrethrale Resectie van de Prostaat) of een laserbehandeling uitgevoerd worden. Via de plasbuis worden kleine stukjes prostaat verwijderd, waardoor er meer ruimte ontstaat om te plassen.
Wil je weten hoe het gesteld is met jouw PSA-waarde, zonder naar de huisarts te gaan, dan kun je een PSA-waarde zelftest doen. Deze bestel je gemakkelijk hier.
