We kennen het vrijwel allemaal en toch praten we er bijna niet over, over het hebben van aambeien oftewel hemorroïden. Kleine of soms wat grotere zwellingen van het slijmvlies van het laatste stukje endeldarm, net boven de sluitspier van de anus. Veel mensen denken dat een aambei een spatader is, maar dat is niet waar, het zijn ook geen opeenhopingen van bloed, nee het zijn eigenlijk wat uit de hand gelopen natuurlijke barrières tegen het lekken van ontlasting.
In principe heeft iedereen aambeien, het zijn namelijk kleine zwellichaampjes (een sponsachtig netwerk van bloedvaatjes bedekt met een dun laagje slijmvlies) die ervoor zorgen dat er niet spontaan wat ontlasting wegloopt op het moment dat dat niet gewenst is. Als je nu naar het toilet gaat en er passeert ontlasting dan zakken de zwellichaampjes iets naar beneden, waardoor ruimte ontstaat en ben je klaar dan komen het weer terug op zijn plek.
Soms, en dit heeft met leeftijd, maar ook met hard persen door bijvoorbeeld verstopping of zwangerschap te maken, zakt het slijmvlies te ver naar beneden en soms zelfs wel eens een stukje naar buiten. Vaak gaat dit gepaard met een beetje helderrood bloedverlies. Naast dat bloedverlies geven aambeien ook andere klachten, zoals jeuk, een drukkend en/of brandend gevoel of vochtverlies.
Stoelgang
Aambeien zijn gelukkig bijna altijd goed te behandelen. Aangezien aambeien meestal ontstaan door stuwing bij een moeilijke stoelgang, is het zaak hier te beginnen. Voldoende vocht (water) drinken en voldoende vezelrijk voedsel eten, kan al een heleboel oplossen, daarnaast is het zaak niet lang en hard te persen en ontlasting niet te lang op te houden. Blijft een moeilijke stoelgang of zelfs verstopping lastig te verhelpen, overleg dan eens met de huisarts over een middeltje tegen verstopping. Tegen jeuk en een branderig gevoel helpt het smeren van een aambeienzalf, waaraan vaak zink is toegevoegd. Dit werkt pijn- en jeukstillend en het laat de aambei soms ook ietwat verschrompelen. Let wel het smeren van zalf is, zoals dat zo mooi heet, een vorm van symptoombestrijding. De klachten zijn minder, maar de aambei verdwijnt niet. Heb je nu vooral last van inwendige, pijnlijke aambeien dan kan een zetpil met de verdovende stof lidocaïne uitkomst bieden. Ook kan er een zalf met hydrocortisonen worden voorgeschreven.
Elastiekjes
Blijf je ondanks alle bovenstaande oplossingen toch op een hinderlijke manier last houden van aambeien dan rest niets anders dan een weg naar een chirurg om ze te laten verwijderen. In de meeste gevallen zullen de aambeien dan worden afgebonden met rubberen elastiekjes, ook wel rubberbandligatie genoemd. De chirurg bekijkt via een kijkbuis, een protoscoop, het laatste deel van de darm en brengt een rubberen bandje aan net boven het slijmvlies van de aambei. Zo wordt de bloedtoevoer naar de aambei afgesneden, waardoor deze verschrompelt en na een paar dagen afsterft. Deze ingreep vindt poliklinisch plaats en een verdoving is niet nodig. De ingreep is namelijk niet pijnlijk omdat aambeiweefsel zelf gevoelloos is. Je kunt wel een paar dagen last hebben van bloedverlies en een wat vervelend gevoel in je buik of de anus. De afgebonden aambei en het bandje raak je samen met de ontlasting vanzelf kwijt.
Marisken
Naast aambeien, hebben veel mensen last van een of meer marisken (skin tags). Dit is een klein huidflapje dat net buiten de anus zichtbaar is en dat eigenlijk een overblijfsel is van een eerdere aambei. Een marisken geeft in principe geen klachten maar sommige mensen vinden het misschien wat ontsierend. Een marisken kan dan door de huisarts worden weggebrand met een hete lis of met stikstof. Dit is even behoorlijk pijnlijk, maar daarna zijn de klachten direct verholpen.
