Het hart is de motor van ons lichaam. In samenwerking met de longen zorgt het ervoor dat alle organen en spieren van zuurstof worden voorzien, waardoor we kunnen functioneren. Als ons hart niet voldoende werkt, ontstaan er klachten.
Het hart is een spier en om te kunnen pompen heeft het zelf ook bloedtoevoer met zuurstof nodig. Deze zuurstof wordt geleverd door een tweetal kransslagaders: de linker- en de rechterkransslagader genoemd. Ze zijn beide ongeveer vier millimeter dik (denk hierbij maar aan een rietje) en ze vertakken zich in steeds kleinere slagaders die in een krans (corona) om het hart liggen. Als op een of andere manier de bloedtoevoer naar de hartspier belemmerd wordt, ontstaat een hartinfarct. Doordat er vanaf een bepaald punt geen bloed met zuurstof wordt geleverd, sterft dat deel van de hartspier af dat erachter ligt.
Een hartinfarct, ook wel hartaanval of myocardinfarct genoemd, treedt vaak plotseling op, maar is eigenlijk het gevolg van een sluipend proces van opeenhoping van een vette, wasachtige substantie die plaque heet (atherosclerose). Plaque, bestaat voornamelijk uit cholesterol, vet en calcium. Naast dat de slagaders door deze ophoping langzaam verstopt raken, kunnen ze ook stijf en onregelmatig worden. Dit heet arteriosclerose of slagaderverkalking. Vaak ontstaan bij de ophoping bloedstolsels, die op hun beurt ontstaan omdat de vaatwand beschadigd raak en er wondjes optreden, die het lichaam probeert te verhelpen.
Klachten
Omdat het verstopt raken van de kransslagaders heel langzaam gaat, worden de symptomen vaak niet gevoeld totdat er daadwerkelijk klachten, die een voorteken van een hartinfarct kunnen zijn, optreden. Klachten zijn dan vaak:
- Pijn of een vervelende gevoel op de borst
- Ernstige vermoeidheid bij inspanning
- Opgezette voeten
- Pijn in de schouder en/of de arm
- Kortademigheid
- Bij vrouwen komen ook scherpe pijn in de buik, rug of arm, misselijkheid, duizeligheid en pijn in de kaak voor.
Er zijn verschillende risicofactoren die de kans op een hartinfarct kunnen verhogen:
- Roken
- Hoge bloeddruk
- Een verhoogd cholesterol
- Overgewicht
- Diabetes
- Stress
- Erfelijke factoren, zoals hart- en vaatziekten bij directe familieleden die optreden voor de leeftijd van 65 jaar.
Ontstaat er een hartinfarct dan is snel ingrijpen van levensbelang om ernstige schade aan het hart te voorkomen, zoals hartfalen en ritmestoornissen. Helaas kan niet altijd voorkomen worden dat een hartinfarct een fatale afloop heeft. Zo snel mogelijk na het ontstaan, zullen bloedvatverwijdende medicijnen moeten worden toegediend. Hierdoor daalt de bloeddruk en heeft het hart minder zuurstof nodig om te kunnen pompen. In het ziekenhuis wordt direct verdere behandeling gestart, zoals dotteren, het plaatsen van een stent of een bypassoperatie. Ook zullen er bloedverdunners worden gegeven.
Dotteren
Tijdens dotteren wordt met behulp van een katheter een ballonnetje ingebracht via de lies of de pols. Op deze manier wordt de vernauwing in de kransslagader opgerekt, waarna het bloed weer normaal kan stromen. Voor een dotterbehandeling is geen narcose nodig. Een plaatselijke verdoving van de plek waar de katheter wordt ingebracht, volstaat.
Het plaatsen van een stent
Vaak wordt tijdens het dotteren direct ook een stent geplaatst. Dit is een klein hol buisje van gaas dat lijkt op een veertje in een balpen. Hiermee wordt de kransslagader opengehouden.
Een bypassoperatie
Bij een bypassoperatie maakt de specialist een omleiding, waardoor het bloed langs de vernauwing wordt geleid. Dit gebeurt met een (slag)ader uit het eigen lichaam die gemist kan worden. Vaak wordt deze uit de borstwand of uit de benen gehaald. Een bypassoperatie is een zware operatie en vaak moet het hart tijdelijk (deels) stilgelegd worden om te kunnen opereren. Een bypassoperatie duurt gemiddeld zo’n vier uur.
Hartinfarct versus hartstilstand
Nog even dit: vaak worden de termen hartaanval en plotselinge hartstilstand door elkaar gebruikt. Het zijn echter twee totaal verschillende aandoeningen. Bij een hartaanval is een verstopte kransslagader de oorzaak en bij een plotselinge hartstilstand is er een probleem met de elektrische geleiding. Hierdoor trillen de hartkamers snel en ongecontroleerd en kan er geen bloed meer rondgepompt worden. Op deze manier komt de bloedsomloop stil te staan. Een hartinfarct kan wel de oorzaak zijn van een hartstilstand, als door verstopping van een kransslagader het systeem, dat zorgt voor een regelmatig hartritme, van slag raakt en ritmestoornissen vertoont.
Heb je een drukkende pijn op de borst die soms uitstraalt naar arm, kaak, rug en/of kaak en/of ben je kortademig, extreem moe, misselijk, zweet je en/of moet je overgeven, bel dan, als deze klachten langer dan vijf (5) minuten aanhouden, direct 112. Stap niet zelf in de auto, maar wacht op een ambulance, hier kan direct de juiste hulp worden gegeven.
