Vrijwel ieder kind krijgt op jonge leeftijd een of meer kinderziekten die gepaard gaan met vlekjes. Er zijn verschillende soorten vlekjesziekten, die over het algemeen redelijk onschuldig zijn. Ze worden veroorzaakt door een virus of een bacterie, maar wat ze in ieder geval met elkaar gemeen hebben, is dat ze besmettelijk zijn. Van sommige vlekjesziekten wordt een kind flink ziek, andere verlopen mild met maar weinig klachten. We zetten hier een aantal veelvoorkomende vlekjesziekten op een rijtje.
Waterpokken
Waterpokken is een van die vlekjesziekten die bijna ieder kind krijgt. Waterpokken komt door het varicella-zoster virus, het virus dat ook gordelroos veroorzaakt. Deze zeer besmettelijke ziekte vlamt vaak op in de winter en in de vroege lente, als we met z’n allen dichter op elkaar zitten. Het virus wordt, via druppeltjes in de lucht, overgedragen door hoesten en praten en door vocht uit opengesprongen blaasjes. Die blaasjes jeuken flink, waardoor ze ook nogal eens opengekrabd worden. Soms raken ze hierdoor geïnfecteerd met een bacterie en gaan ze ontsteken. Als de blaasjes indrogen, verschijnen er korstjes die er vervolgens afvallen. Sommige pokken laten een litteken achter. Waterpokken zijn redelijk onschuldig, maar ze leveren wel een gevaar op voor zwangere vrouwen die zelf geen waterpokken hebben gehad.
Het beste is om de ziekte gewoon uit te zieken. Om wat verkoeling tegen de jeuk te bieden, kun je menthol-talkpoeder aanbrengen. Ook kan Lotio Alba helpen.
Rode hond
Net als waterpokken is ook rode hond een van de onschuldige kinderziekten. Het begint meestal met een verkoudheid en met opgezette klieren in de nek en achter de oren. Ongeveer een dag later, verschijnen rozerode vlekjes in het gezicht die zich vervolgens verspreiden over het hele lichaam. Tegenwoordig komt rode hond nog maar heel weinig voor omdat het in het vaccinatieprogramma van de Rijksoverheid zit. Rode hond is wel gevaarlijk voor zwangere vrouwen.
Mazelen
Vanwege het vaccinatieprogramma van de Rijksoverheid komt ook mazelen in Nederland nog maar heel weinig voor. Mazelen is echter beslist geen onschuldige kinderziekte en wereldwijd gaan er nog steeds kinderen aan mazelen dood. Bij mazelen zijn de vlekjes eigenlijk hele kleine onderhuidse puntbloedinkjes, die niet weg te drukken zijn. Kinderen krijgen eerst hoge koorts met koude rillingen, spierpijn en hoofdpijn. Daarna beginnen ze over te geven, krijgt de huid een grauwe kleur en veel kinderen worden ook suf. Baby’s met mazelen huilen vaak hard tijdens het verschonen, dit wordt luierpijn genoemd. Bij verdenking op mazelen moet altijd direct contact opgenomen worden met de huisarts.
Roodvonk
Roodvonk is een vlekjesziekte die met regelmaat voorkomt bij peuters. Opvallend is dat de kinderen eerst keelpijn en koorts krijgen, die samengaan met een tong die wit beslagen is. Ongeveer twee dagen later verschijnen de vlekjes (spikkeltjes) die zich verspreiden vanuit de borststreek naar warme gebieden van het lichaam, zoals de oksels en de liezen. De, eerst witte, tong wordt felrood, dik en bobbelig en ziet er uit als een framboos. Wat roodvonk verder kenmerkt, is een volledig rood gezicht, behalve een witte driehoek om de neus en mond. Roodvonk wordt tegenwoordig gelijkgesteld aan een keelontsteking.
Vijfde ziekte (erythema infectiosum)
Van alle vlekjesziekten geeft de vijfde ziekte de minste klachten. Kinderen worden er hooguit een beetje hangerig van. In het begin ontstaan er vlindervormige vlekjes in het gezicht, die gepaard gaan met vuurrode wangen. De vlekjes breiden zich daarna uit over het hele lichaam om vervolgens binnen een dag of tien weer vanzelf te verdwijnen.
Zesde ziekte (exanthema subitum)
De zesde ziekte is een vlekjesziekte die het meest voorkomt bij kinderen onder de twee jaar. Het gaat samen met hoge koorts en met opgezette klieren. Na enkele dagen daalt de koorts en komen er lichtroze vlekjes tevoorschijn, te beginnen in het gezicht. De vlekjes trekken al snel weer weg, vaak zijn ze binnen een dag of drie alweer verdwenen.
De meeste vlekjesziekten zijn dus onschuldig en gaan vanzelf weer over. Als een kind geen koorts heeft, kan het in de meeste gevallen ook gewoon naar school. Is een kindje behoorlijk ziek, dan kan er altijd paracetamol (zetpil) gegeven worden. Zorg bij jeuk altijd voor kortgeknipte nagels om infecties door het krabben te voorkomen.
Wanneer moet je contact opnemen met de huisarts?
- Als vlekjes niet weggedrukt kunnen worden (meteen contact opnemen)
- Als een kind hoge koorts heeft en suf wordt (meteen contact opnemen)
- Als je zwanger bent en in contact komt met een kind met een vlekjesziekte
- Als een kindje jonger is dan drie maanden en koorts krijgt
- Als je het niet vertrouwt.
