Bloeddruk (tensie) en het meten ervan, zijn algemene woorden die iedereen wel bekend in de oren klinken en dat geldt ook voor de hiermee samenhangende woorden hoge en lage bloeddruk. In deze blog besteden we aandacht aan de lage bloeddruk (hypotensie), over hoe het ontstaat en wat je eraan kunt doen als je er regelmatig last van hebt. Maar om te begrijpen wat nu precies een lage bloeddruk betekent, vertellen we eerst wat meer over bloeddruk in het algemeen.
Simpel gezegd verstaan we onder bloeddruk de druk van het bloed in onze slagaders. Slagaders vervoeren zuurstofrijkbloed vanuit het hart naar de alle organen en weefsels om deze van zuurstof en voedingsstoffen te voorzien, zodat ze kunnen functioneren. De wanden van slagaders zijn elastisch en dat is ook de bedoeling: het bloed wordt vanuit de linkerhartkamer met een flinke kracht via de aorta (de grote lichaamsslagader) richting de andere slagaders gepompt. Die kracht is nodig omdat het bloed alle weefsels en organen moet kunnen bereiken. De naam slagader is afgeleid van het feit dat je het hart in deze aders voelt kloppen (slaan).
De bloeddruk wordt gemeten in millimeter kwikdruk – mmHg, een oude eenheid uit de tijd dat de bloeddruk gemeten werd met behulp van een kwikmeter. Als de bloeddruk gemeten wordt, wordt deze weergegeven in twee waarden; de bovendruk oftewel de systolische druk en de onderdruk; de diastolische druk. De bovendruk, die de druk weergeeft op het moment dat het hart het bloed met kracht in de slagaders pompt, is altijd het hoogst. De diastolische druk is het laagst; dit is de weergave als het hart ontspant, dit is altijd tussen twee hartslagen in.
Bij een normale bloeddruk is de bovendruk lager of gelijk aan 120 mmHg en de onderdruk ligt onder de 90 mmHg. Heb je een lage bloeddruk dan liggen de bloeddrukwaarden meestal onder de 90 mmHg bovendruk en 60 mmHg onderdruk. Het hebben van een lage bloeddruk is meestal onschuldig (in tegenstelling tot het hebben van een hoge bloeddruk ofwel hypertensie), maar het kan wel vervelende klachten geven. Deze klachten ontstaan omdat een deel van het lichaam onvoldoende bloed met zuurstof krijgt. Vaak ontstaan de eerste klachten in het hoofd en wordt men duizelig. Soms worden zwarte vlekken voor de ogen waargenomen, ontstaat hoofdpijn en het kan zelfs voorkomen dat iemand door een lage bloeddruk flauwvalt.
In de meeste gevallen is een oorzaak van het hebben van een lage bloeddruk onbekend toch zijn er wel situaties aan te wijzen waarin een lage bloeddruk vaker voorkomt. Zo zijn hevig bloedverlies, bijvoorbeeld bij menstruaties of maagbloedingen, maar ook infecties met vochtverlies door overgeven, aan te wijzen als oorzaak. Als het warm weer is of bij saunabezoek, worden bloedvaten wijder waardoor bloed minder tegendruk krijgt en de bloeddruk dus lager wordt. Ook kan snel opstaan, waardoor bloed ineens naar de buik en de benen stroomt, zorgen voor een tijdelijke verlaging van de bloeddruk. Deze laatste wordt echter binnen een aantal seconden door het lichaam zelf hersteld.
Wat kun je doen bij een lage bloeddruk?
Tegen het hebben van een lage bloeddruk is niet zo heel veel te doen. Als vochtverlies een oorzaak is dan is genoeg drinken (bijvoorbeeld iedere vijf minuten een slokje) en eventueel ORS (Oral Rehydration Salts) gebruiken een mogelijkheid. Ontstaat de lage bloeddruk door te snel opstaan dan is het verstandig voortaan langzaam rechtop te gaan zitten en dan pas op te staan.
Soms kunnen bepaalde voedingsmiddelen helpen om de bloeddruk wat te verhogen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan:
- Zoethout. In zoethout zit glycirrhizine, een bloeddrukverhogend middel. Het drinken van zoethoutthee zorgt voor een stijging van de bloeddruk.
- Ginseng. Ginsengwortel helpt de bloeddruk te verhogen.
- Kipfilet. Kip bevat onder meer vitamine B12, dat bijdraagt aan de aanmaak van rode bloedcellen waardoor er meer zuurstof in het bloed vervoerd kan worden.
- Cafeïne zorgt ervoor dat bloedvaten licht samentrekken, waardoor de bloeddruk iets verhoogt.
- Zeewier. Zeewier en kelp bevatten vitamine B, dat het energieniveau ondersteunt.
- Groene bladgroenten, zoals spinazie, maar ook spruitjes, bevatten foliumzuur, dat kan helpen bij lage bloeddruk.
Medicatie tegen lage bloeddruk
Bij vaak voorkomende lage bloeddruk, die zich meestal uit in duizeligheid of flauwvallen bij het opstaan, kan een huisarts bepaalde medicijnen voorschrijven, zoals: fludrocortison, pyridostigmine of domperidon. Die laatste twee medicijnen wordt soms ook voorgeschreven voor mensen met de ziekte van Parkinson.
Heb je regelmatig last van klachten die kunnen wijzen op een lage bloeddruk, naam dan contact op met je huisarts. Heb je vragen over medicijnen dan staat je apotheker je graag te woord.
