Botontkalking, ook wel osteoporose genoemd, is een aandoening waarbij de botten brozer en dus zwakker worden. Een bot is aan de buitenkant weliswaar hard, maar aan de binnenkant heeft het een sponsachtige structuur om te zorgen dan het bot veerkracht heeft en niet zomaar breekt bij iedere schok.
Bot is levend weefsel en het wordt dan ook steeds weer vernieuwd, echter gaat dit naarmate we ouder worden steeds langzamer. Vanaf je vijfenveertigste zelfs zo langzaam dat er meer bot verloren gaat dan er wordt bijgemaakt. Heb je nu voor die tijd goed ‘gespaard’ dan zal het langer duren voordat het bot echt broos wordt door de afbraak.
Anderhalf miljoen
In Nederland en in België samen, hebben meer dan anderhalf miljoen mensen botontkalking en de verwachting voor de toekomst is, dat dit getal snel oploopt. Dit heeft uiteraard sowieso met de vergrijzing te maken, maar ook met het feit dat een grote groep van ouderen van nu niet heel erg bewust bezig is geweest met extra botaanmaak toen dat nog gemakkelijk ging. Daarnaast spelen ook erfelijkheid- de sterkte van botten is deels erfelijk bepaald – een gebrek aan vitamine D en/of calcium, beweging en, bij vrouwen de afname van cholesterol na de overgang, een belangrijke rol.
Aan gebrek aan beweging en aan de inname van vitamine D en calcium, kunnen we zelf iets doen. Het eten van calciumrijke voeding, zoals kaas, melk en yoghurt, is vrij eenvoudig te verwezenlijken en vitamine D kunnen we halen uit zonlicht op onze huid en, als dit nodig is in bijvoorbeeld de winter, uit een voedingssupplement. Wil je wat meer lezen over vitamine D, lees dan de blog over de vijf positieve effecten van de zon.
Wat betreft bewegen, is het belangrijk dit te doen op een manier dat de botten worden belast. Een flink stuk wandelen of gaan hardlopen zijn een goede oplossing, maar ook fietsen of een teamsport, dragen bij aan de stevigheid van bot. Zwemmen helpt dan weer niet, het is wel goed voor de conditie en de spieren maar niet voor stevigheid in de botten.
De risico’s van broze botten
Wat zijn nu eigenlijk precies de risico’s van broze botten? Uiteraard zijn dat botbreuken. Jaarlijks breken meer dan 100.000 mensen boven de vijftig een bot, soms zelfs al door een onbenullig lijkende val die grote gevolgen blijkt te hebben. Zoals een gebroken heup bijvoorbeeld of een gebroken pols of onderarm. Door het tekort aan botweefsel gaat het genezingsproces ook nog eens wat langzamer en vaak moeten er operaties aan te pas komen om weer goed te kunnen herstellen.
Naast breuken zorgen broze botten vaak voor rugklachten. Onze ruggenwervels bestaan voor het grootste gedeelte uit het eerder genoemde sponsachtige weefsel. Door de afbraak hiervan gaan wervels inzakken, wat (ernstige) pijnklachten kan veroorzaken.
Medicijnen
Is de botafbraak in je lichaam al dermate gevorderd dat er echt blijvende gevolgen merkbaar zijn, dan helpen calcium, vitamine D en beweging niet meer afdoende en zullen alleen medicijnen nog uitkomst kunnen bieden. Medicijnen die of zorgen voor minder botafbraak of medicijnen die zorgen voor aanmaak van nieuw bot. Niet in een dermate grote hoeveelheid maar in ieder geval meer dan dat iemand zelf zou doen. Het duurt echter heel erg lang voordat merkbaar is of de medicijnen helpen en dan is het alleen nog maar goed vast te stellen met een botdichtheidsmeting die om de zoveel tijd herhaald moet worden. Dat maakt therapietrouw, oftewel het netjes blijven innemen van de medicijnen, niet voor iedereen even gemakkelijk.
Voor meer informatie over botontkalking: www.osteoporosevereniging.nl
